Kasztanowiec zwyczajny – Aesculus hippocastanum L
Kasztanowiec zwyczajny jest drzewem należącym do rodziny Kasztanowcowatych. Pochodzi z Grecji, południowej części Azji Mniejszej oraz Iranu. W naszym kraju kasztanowiec jest przede wszystkim znany jako dekoracyjna roślina parkowa, sadzona zwykle wzdłuż dróg i alei. Kasztanowiec jest dużym drzewem o gęstej, szerokiej koronie, siedmiopalczastych liściach i białych, różowo nakrapianych, grzbiecistych kwiatach, zebranych w okazałe, wzniesione kwiatostany. Owocem są kuliste, kolczaste torebki, zawierające najczęściej 1 – 2 duże, okrągławe i nieco spłaszczone, połyskujące nasiona intensywnie brązowego koloru, z dużą szarą plamą. W uprawie wyróżnia się odmiany hodowlane o kwiatach od barwy białej poprzez żółtą i różową do czerwonej. Wykorzystywana w lecznictwie jest tylko odmiana biało kwitnąca.
Surowiec
Kasztanowiec dostarcza kilku surowców. Na wiosnę uzyskuje się korę z młodych, gładkich oraz zdrowych gałązek i suszy w miejscu przewiewnym. Surowcem jest kora kasztanowca – Cortex Hippocastani. W maju ścina się całe kwiatostany kasztanowca, a następnie obrywa pojedyncze kwiaty z szypułkami i suszy rozkładając cienką warstwą w miejscach zacienionych i przewiewnych. Uzyskuje się kwiat kasztanowca ? Flos Hippocastani. W końcu lipca zrywa się niedojrzałe jeszcze owoce kasztanowca – Fructus Hippocastani immaturus, wyłącznie na zlecenie zakładów zielarskich i w stanie świeżym przerabia w przetwórniach na intrakt. Jesienią porą zbiera się dojrzałe owoce kasztanowca – Semen Hippocastani, z których wyrabia się klej dekstrynowy oraz saponiny. Rzadziej pozyskiwane są liście kasztanowca – Folium Hippocastani.
Podstawowe związki czynne
W nasionach i owocach znaleziono mieszaninę saponin trójterpenowych w ilości 3-13%, zwaną escyną, w której wyróżnia się osiem połączeń glikozydowych protoescygeniny baryngtogenolu C z kwasami angelikowym, tiglinowym i octowym, ponadto około 0,15% flawonoidów, a wśród nich pochodne kwercetyny, następnie związki kumarynowe, garbniki i karotenoidy. Kora zawiera hydroksykumarynę – eskulinę oraz fraksynę, zawiera też escynę, flawonoidy, garbniki i trójterpeny. W kwiatach mamy escyną, flawonoidy, obejmujące 5 pochodnych kemferolu i izokwercetyny, związki kumarynowe, jak eskulina i fraksyna, cukry, kwasy polifenolowe, jak kwas chlorogenowy, a ponadto garbniki. W liściach są flawonoidy pochodne kemferolu i kwercetyny oraz escyną i związki kumarynowe.
Działanie
Występujące w przetworach z kasztanowca flawonoidy, pochodne kumaryny oraz escyną uszczelniają ściany naczyń włosowatych i doprowadzają ich przepuszczalność do stanu normalnego. Regulują kruchość naczyń, przywracają im elastyczność i poprawiają odporność. Usprawniają zarazem krążenie obwodowe, ukrwienie skóry oraz narządów o umięśnieniu gładkim. Regulują również przepływ krwi w naczyniach żylnych i zapobiegają zastojom żylnym. Prawdopodobnie nieznacznie hamują krzepliwość krwi i przeciwdziałają powstawaniu zakrzepów wewnątrznaczyniowych. Wyciągi z kasztanowca, zawierające escynę, wykazują działanie nie tylko zapobiegawczo, lecz również znacznie przyśpieszają wchłanianie płynu surowiczego w miejscu obrzęku. Stosowane zewnętrznie na skórę działają przeciwbakteryjnie, łagodnie ściągające i przeciwzapalnie.
Dzięki zawartości garbników zespół ciał czynnych kasztanowca wywiera na układ pokarmowy działanie rozkurczowe, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz delikatnie zapierające. Zakłada się, że kora kasztanowca przewyższa nasiona i kwiaty w działaniu uszczelniającym drobne naczynia krwionośne, a także przeciwzapalnym i przeciw-bakteryjnym na układ pokarmowy, jednak zdecydowanie ustępuje obu wymienionym surowcom w działaniu przeciw obrzękowym.
Działania niepożądane
Nie powinno się przekraczać zalecanych dawek, ponieważ może to spowodować nudności i wymioty.
Zastosowanie
Mając na uwadze działanie przeciw obrzękowe wyciągów z nasion, kwiatów i liści kasztanowca stosuje się je doustnie w obrzękach wywołanych urazami mechanicznymi i zwichnięciami oraz w stanach zapalnych skóry i tkanki podskórnej, obrzęku głośni, płuc, a nawet mózgu. Także w przypadku wysięków, krwiaków, nacieków krwawych. Izolowaną escynę podaje się dożylnie w iniekcjach (ale nie domięśniowo). Wprawdzie jest mieszanką saponin, to nie hemolizuje czerwonych krwinek.
Skuteczne są przetwory z kasztanowca podawane doustnie w zakrzepach i zastojach żylnych, szczególnie w zakrzepowym zapaleniu żył, owrzodzeniach żylakowych, żylakach odbytu oraz zapaleniu ścięgna. Zewnętrznie stosuje się przetwory z kasztanowca jako okłady w leczeniu oparzeń i odmrożeń I stopnia, ubytków naskórka oraz ograniczonym, ogniskowym zapaleniu naczyń włosowatych skóry. Kwiaty kasztanowca są jednym ze składników mieszanki ziołowej Rektosan, stosowanej w leczeniu żylaków odbytu. Świeże, niedojrzałe owoce kasztanowca stosuje się do wyrobu antraktu – Intractum Hippocastani, używanego w zakrzepach i zastojach żylnych, nadmiernej przepuszczalności naczyń oraz stanach zapalnych i nieżytowych żołądka i jelit.
Wyciąg gęsty z nasion kasztanowca jest jednym ze składników czopków Hemorol i drażetek Venescin, używanych w żylakach odbytu. Wchodzi ponadto do pasty Fitoven. Z kory kasztanowca otrzymuje się eskulinę, wchodzącą w skład wspomnianych już preparatów Hemorol i Venescin oraz drażetek Venacorn. Specyfiki z kasztanowca mają także szerokie zastosowanie w homeopatii.
Przetwory z kasztanowca
Farmona Perfect Beauty Cera Naczynkowa Wzmacniający Krem na noc 50 ml
HERBAMEDICUS końska maść chłodząca 250 ml + 50 ml
Rilastil Intensive DeliSkin Krem do skóry delikatnej
Phenome Sustainable Science krem wzmacniająco-ochronny spf 10 na dzień 50 ml
KASZTANOWIEC ZWYCZAJNY – Wyciszenie mentalne
Odwar z kwiatów kasztanowca: Jedną łyżkę stołową ususzonych kwiatów zalać1 ? 1.5 szklanki wody letniej. Gotować na małym ogniu pod przykryciem 5 min. Odstawić na 10 min i przecedzić. Pić1/4 – 1/2 szklanki 2 – 4 razy dziennie pół godziny po jedzeniu w obrzękach pourazowych, żylakach i miejscowym zapaleniu żył. Zewnętrznie zaleca się do okładów na kontuzje.
Odwar z kory kasztanowca: Jedną łyżkę rozdrobnionej kory zalać 1.5 – 2 szklankami wody letniej i pozostawić na 1-2 godz. podgrzewać do wrzenia i gotować powoli pod przykryciem 5 – 10min. Odstawić na 10 min i przecedzić. Pić1/3 – 1/2 szklanki 2 – 3 razy dziennie przed posiłkami w nieżytach przewodu pokarmowego, mało nasilonej biegunce, owrzodzeniu jelita grubego i obecności krwi w kale.
Intrakt z kasztanowca, Intractum Hippocastani zrobiony jest ze świeżych, niedojrzałych owoców. Dawki 20 – 40 kropli do 1/2 łyżeczki w 1/4 szklanki wody lub soku owocowego 2 – 4 razy dziennie po posiłkach. Używać w tych samych dolegliwościach, co odwar z kwiatów kasztanowca.
Zioła przeciwobrzękowe – zmieszać50 g kwiatów lub liści kasztanowca, 30 g ziela krwawnika i 20 g ziela nostrzyka. Zalać 1.5 łyżki ziół dwoma szklankami ciepłej wody i ogrzewać powoli do wrzenia pod przykryciem lub postawić nad parą na 30 min. Przecedzić i wypić w 2 porcjach między posiłkami. Podawać w kontuzjach, obrzękach urazowych i podskórnych.
Okład przeciw obrzękowy – zmieszać50 g rozdrobnionych kwiatów lub liści kasztanowca, 30 g ziela hyzopu i 20 g liści babki. Zarobić z wodą na papkę 3 – 6 łyżek ziół i 1 łyżkę płatków owsianych, ogrzewać w naczyniu, przenieść na płótno, przyłożyć na chore miejsce i owinąć. Zmieniać kilka razy dziennie. Używać w kontuzjach, siniakach, obrzękach pourazowych, bólach po zwichnięciach stawów rąk i nóg.
Venacorn drażetki. Skład: metanosulfonian dihydroergokrystyny, eskulinę i rutynę. Dawkowanie: 3 razy dziennie po 1 drażetce we wstępnym okresie nadciśnienia tętniczego, zaburzeniach krążenia mózgowego i w leczeniu migreny między napadami. Podawać tylko na zlecenie lekarza.
Venescin drażetki, których skład to eskulina, rutyna i wyciąg z kasztanowca suchy. Dawkowanie 1 – 2 drażetki przed posiłkiem 3 razy dziennie w żylakach odbytu i stanach zapalnych odbytnicy.
Aescusan ampułki, drażetki, kapsułki, czopki i maść, zawierające wyciąg z nasion kasztanowca, standaryzowany na zawartość escyny. Podaje się jako wzmacniający układ żylny, działający przeciw żylakom.
Essaven kapsułki zawierające wyciąg z kasztanowca, glistnika i owoców głogu. Polepszają ukrwienie, uszczelniają ściany naczyń włosowatych, zmniejszają ich przepuszczalność, łagodzą bóle i stany zapalne. Stosowane w leczeniu żylaków i obrzęków, wynikających z zastoin żylnych.
Reparil ampułki, drażetki i żel, zawierające escynę, używa się w zapaleniu żył, pourazowych i pooperacyjnych obrzękach, żylakach, wspomagająco w zapaleniu mózgu i udarze mózgowym.
Dojrzałe kasztany neutralizują szkodliwe promieniowanie podziemnych żył wodnych i są pomocne w poprawieniu snu oraz zmniejszeniu dolegliwości reumatycznych w ciągu nocy w miejscu snu. W tym celu umieszcza się pod łóżkiem trzy woreczki zawierające 15 – 20 kasztanów, które należy po roku zmienić.
Źródło:
Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie – Aleksander Ożarowski i Wacław Jaroniewski
Ten artykuł znaleziono w wyszukiwarce Google m.in. poprzez poniższe frazy kluczowe:
- Kasztanowiec zwyczajny
- wyciąg z kasztanowca do picia
- kora kasztanowca do picia
- ziołolecznictwo kasztanowiec
- cortex homeopatia
- czy intractum hippocastani do okładów
- dihydroergokrystyna w polaczeniu z escyna preparat
- herbata z kwiatu kasztanowca
- hippocastani przetwory
- intrakt z owocow kasztanowca
