Tag Archives: przetwory z dzikiej róży

Dzika róża – Rosa canina L




Dzika róża jest krzewem kolczastym , osiągający wysokość do dwóch metrów. Należy do rodziny Różowatych (Rosaceae). Obszar występowania to Europa, Syberia oraz Ameryka Północna i Meksyk. W naszym kraju rośnie najczęściej w zaroślach, na brzegach lasów, w pobliżu domostw oraz na miedzach i nieużytkach. Gałązki dzikiej róży są łukowato wygięte, zwieszające się, uzbrojone w silne, haczykowate, odchylone do tyłu kolce. Liście 5, 7 lub 9 -dzielne. Kwiaty ma duże, promieniste, różowe lub prawie białe. Owoc pozorny powstaje przez zmięśnienie dna kwiatowego. W środku znajdują się liczne owoce właściwe w postaci białawych orzeszków. Róża dzika jest gatunkiem zbiorowym, który obejmuje liczne podgatunki, różniące się nieznacznie między sobą, głównie ząbkowaniem liści.

Na leczenie zbiera się w sierpniu i wrześniu przed pełnym dojrzeniem bardzo już soczyste i miękkie, czerwone owoce dzikiej róży i szybko suszy w pomieszczeniu ogrzewanym w przewiewie w temp. do 50°C. Otrzymuje się owoc róży dzikiej z nasionami – Fructus Rosae cum semine. Można także suszyć owoce róży bez nasion, po przekrojeniu owocni i usunięciu białawych orzeszków. Suszy się w podobny sposób jak owoce z nasionami. Otrzymuje się owoce róży bez nasion – Fructus Rosae sine semine. Równowartościowy, a czasami lepszy surowiec otrzymuje się z innych gatunków róży, jak róża girlandowa – Rosa cinnamomea L. zawierająca witaminy C do 10% i róża pomarszczona – Rosa rugosa Thunb. W której zawartość witaminy C dochodzi do 6%. W gospodarstwie domowym z płatków i owoców dzikiej róży przyrządza się konfitury. Z owoców róży wytwarza się doskonałe wino domowe.

Owoce dzikiej róży bez nasion zawierają do 1,8% witaminy C oraz kwas dehydroaskorbowy, stanowiący produkt utlenienia poprzedniego związku. Ponadto występują inne witaminy, w szczególności A, B1, B2, E, K, oraz czynniki zwane witaminą P, tj. bioflawonoidy. Spośród flawonoidów wykryto w owocach róży astragalinę, izokwercytrynę i tylirozyd. Są także karotenoidy, a ponadto garbniki, cukry (do 18%), pektyny (do 4%), kwasy organiczne (do 2%), w tym cytrynowy i jabłkowy (około 1,5%), prawie 0,03% olejku eterycznego i sole mineralne. Zawartość witaminy C drastycznie się zmniejsza przez niewłaściwe suszenie i przechowywania owoców.

Owoc dzikiej róży to surowiec witaminowy, bogaty w witaminę C oraz synergistycznie z nią działające flawonoidy. Ze względu na to, że organizm ludzki nie wytwarza witaminy C, niezbędne jest dostarczenie jej z zewnątrz z pożywieniem, a w razie potrzeby w postaci leków. Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka zdrowego wynosi średnio około 1 mg witaminy C na 1 kg wagi ciała, a u dzieci nieco więcej. Zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta u kobiet w okresie ciąży oraz karmienia piersią. Podczas choroby, szczególnie z podwyższoną temperaturą ciała, zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta 2 – 3 krotnie. Powinniśmy pamiętać, że naturalna witamina C w owocach i jarzynach jest aktywniejsza od sztucznej, gdyż towarzyszące jej flawonoidy i kwasy organiczne chronią ją przed rozkładem. Sztuczna witamina C w tabletkach jest wykorzystywana przez organizm tylko w 30 – 40% podanej dawki. Witamina C odgrywa bardzo ważną rolę w procesach utleniania i redukcji w organizmie człowieka. Wywiera również hamujący wpływ na procesy starzenia się organizmu, postępujące zmiany miażdżycowe oraz niektóre zaburzenia trawienne. Działa korzystnie w chorobach zakaźnych, gruźlicy, a także w ciąży. Ze względu na zawartość wielu witamin owoce dzikiej róży zaliczamy jako środek ogólnie wzmacniający. Wyciągi z owoców róży działają łagodnie rozkurczowo, a także słabo moczopędnie i żółciopędnie, co zawdzięczamy zawartym w owocach flawonoidom. Przetwory z owoców dzikiej róży podawane w zalecanych dawkach nie wywołują objawów szkodliwych.

Stosuje się jako lek witaminowy w zakażeniach bakteryjnych przebiegających z wysoką gorączką, a także w przypadkach, w których utrudnione jest wchłanianie witaminy C z pokarmów, np. w nieżytach żołądka i jelit, biegunkach, wrzodzie trawiennym żołądka oraz dwunastnicy i innych. Jako środek pomocniczy stosuje się wyciągi z owoców róży w niektórych dolegliwościach wątroby, dróg żółciowych, nerek, układu pokarmowego, również w stanach zapalnych drobnych naczyń krwionośnych skóry i wybroczynach oraz jako środek wzmacniający dla rekonwalescentów i dzieci. Ponadto zaleca się w leczeniu ran, oparzeń, blizn pooperacyjnych, wrzodu żołądka i dwunastnicy oraz owrzodzenia jelita grubego.

Witamina C ma korzystny wpływ na przebieg leczenia chorób nowotworowych, na ogólną odporność organizmu przez zwiększenie jego mechanizmów obronnych, przede wszystkim u dzieci, osób starszych, rekonwalescentów i kobiet w ciąży oraz matek karmiących. Znane jest też działanie zapobiegawcze witaminy C w grypie i w tzw. chorobie z przeziębienia oraz łagodzące przebieg tych chorób i skracające czas ich trwania pod warunkiem regularnego przyjmowania odpowiednio wysokich dawek witaminy C około 1 g dziennie, co równa się 5 tabletkom wit. C po 0,2 g. Odpowiednio wysoki poziom witaminy C w organizmie chroni przed zatruciem różnymi lekami, substancjami niekorzystnymi, znajdującymi się w powietrzu, wodzie i pożywieniu. Istotną i cenną zaletą witaminy C jest hamowanie tworzenia się w przewodzie pokarmowym tzw. nitrozoamin, które są związkami rakotwórczymi, powstającymi w przewodzie pokarmowym poprzez spożywanie warzyw uprawianych z dużym nadmiarem nawozów sztucznych.

Owoc dzikiej róży jest składnikiem mieszanki ziołowej Cardiosan, używanej w chorobach serca, zwłaszcza u osób starszych, a wyciąg płynny jest składnikiem kropli nasercowych Neocardina oraz płynu Cholesol, podawanego w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Ponadto owoce róży służą do produkcji syropu witaminowego Rosavit.

Przetwory z dzikiej róży

Odwar z owoców dzikiej róży. 1 – 1.5 łyżki rozdrobnionych owoców zalać jedną szklanką ciepłej wody i gotować powoli pod przykryciem 5 min. Odstawić na 10 min i przecedzić, przepłukując na sitku przegotowaną, ciepłą wodą aby otrzymać pełną szklankę odwaru. Pić po 1/3 – 2/3 szklanki 2 – 4 razy dziennie po posiłkach jako środek witaminowy i regulujący przemianę materii.

Zioła w chorobie wrzodowej – zmieszać 50 g rozdrobnionych owoców dzikiej róży oraz po 25 g owoców kopru włoskiego, liści bobrka trójlistkowego, kwiatów wrotyczu, ziela krwawnika, ziela tysiącznika i ziela rdestu ptasiego. Zalać dwie łyżki ziół w termosie 2.5 szklankami wrzącej wody i pozostawić na 1 godz. Pić rano i w południe po pół szklanki naparu. Wieczorem w dwie godziny po kolacji wypić resztę naparu, położyć się płasko i co 3 – 5 min zmieniać pozycję, na wznak, na lewy i prawy bok i na brzuchu. W ciągu dnia przyjąć 3 razy po 1 tabletce witaminy oraz po 1 kapsułce witaminy A + E. Używać w zapaleniu żołądka i jelit, we wrzodzie żołądka, również po zabiegu chirurgicznym, gdyż ułatwia bliznowacenie. W przypadku wrzodu dwunastnicy pije się napar bez wykonywania obrotów. Można przyrządzić napar na mleku zamiast wody.

Zioła wzmacniające wątrobę – zmieszać po 50 g owoców róży, liści mięty pieprzowej i ziela bylicy pospolitej oraz po 25 g ziela ostrożenia warzywnego, liści brzozy i korzenia arcydzięgla. Zalać dwie łyżki ziół w termosie dwoma szklankami wrzącej wody, przykryć i pozostawić na pół godziny. Pić 3 – 4 razy dziennie po pół szklanki między posiłkami po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby w początkowym okresie 3 – 4 miesięcy zdrowienia. Również w nieżycie żołądka i jelit oraz dróg żółciowych.

Neocardina – krople zawierające wyciągi z owoców róży, kwiatów głogu, ziela konwalii, ziela jemioły i korzenia kozika. Dorośli przyjmują 2 – 3 razy dziennie po 20 – 30 kropli po jedzeniu w kieliszku wody. Dłuższe stosowanie powinno się uzgodnić z lekarzem.

Cholosas – syrop zawierający zagęszczony wodny wyciąg z owoców róży z dodatkiem cukru, używany w zapaleniu pęcherzyka żółciowego i wątroby.

Karotolin – olejowy wyciąg karotenoidów z miąższu owoców róży, stosowany zewnętrznie w leczeniu egzem, uszkodzeń błon śluzowych, owrzodzeń, oparzeń i ran.

Melrosum – syrop zawierający wyciągi z 5 ziół z dodatkiem miodu, podawany w przeziębieniu, nieżycie gardła, oskrzeli i kaszlu. Zalecany zwłaszcza dzieciom i kobietom w ciąży.

Olej różany, Oleum Rosae pingue – wytwarzany z nasion w owocach róży. Zawiera nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe, karotenoidy, fitosterole i witaminę E. Używa się zewnętrznie w uszkodzeniu sutków karmiących matek, odleżynach, ranach, wysypkach i oparzeniach.







Źródło:Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie – Aleksander Ożarowski i Wacław Jaroniewski
Foto: Wikipedia

Ten artykuł znaleziono w wyszukiwarce Google m.in. poprzez poniższe frazy kluczowe:

  • dzika roza naturalna wit c jaka najlepsza
  • wyciąg olejowy z owocow róży