Chaber bławatek – Centaurea cyanus L
Chaber występuje jeszcze pod nazwami: bławatek, modrak, jasieniec, wołoszek, wasilek. Jest rośliną jednoroczna lub dwuletnią z rodziny Złożonych (Compositae), występuje w Europie i Azji. W naszym kraju rośnie powszechnie jako chwast polny. Chaber ma rozgałęzioną łodygę do 80 cm wysoką i wraz z liśćmi nieco pajęczynowatowełnistą. Liście nie zbiegające po łodydze, równowąskie lub równowąsko – lancetowate, dolne niekiedy pierzastodzielne z 2 – 3 odległymi łatkami z każdej strony. Kwiaty zebrane w koszyczki osadzone na końcach rozgałęzień pędów. Na brzegu koszyczka kwiaty języczkowe barwy chabrowoniebieskiej, czasem białe, różowe lub brunatnopąsowe. Pod koniec wiosny i na początku lata widujemy go w dojrzewających zbożach, a najczęściej w życie. Należy do roślin niezwykle charakterystycznych dla naszego krajobrazu.
Do celów leczniczych uzyskuje się w czerwcu kwitnące koszyczki kwiatowe z których później wyskubuje kwiaty języczkowe znajdujące się na brzegach koszyczków. Kwiatki suszymy szybko, najlepiej w pomieszczeniu ogrzewanym, ponieważ przy powolnym suszeniu bledną. Otrzymuje się jako surowiec kwiat chabru bławatka – Flos Cyani. Powinno się go przechowywać w szczelnym opakowaniu w miejscach suchych i zacienionych, ponieważ w przeciwnym razie szybko traci barwę i działanie lecznicze.
W kwiatach chabru znajdują się glikozydy antocyjanowe, ponadto flawonoidy, związek goryczowy centauryna, heterozyd cichoryna oraz sole mineralne zawierające dużo manganu. Wodne wyciągi z kwiatów chabru wykazują dość silne działanie moczopędne. Zwiększają, niekiedy kilkakrotnie, ilość wydalanego moczu, tym więcej, im silniejsze było zahamowanie jego wydzielania. Działanie to przypisuje się glikozydom antocyjanowym. Kwiaty chabru wykazują także łagodne działanie żółciopędne oraz przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, wykorzystywane w niektórych chorobach oczu. W dawkach zalecanych objawów niekorzystnych nie zaobserwowano.
Napary z kwiatów chabru podaje się doustnie w chronicznych, mało nasilonych chorobach nerek, połączonych ze małym wydalaniem moczu oraz obrzękach spowodowanych zatrzymaniem wody i soli w organizmie. Wspomagająco w stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych, a również w kamicy nerkowej. Zaś razem z innymi ziołami także w niedostatecznym przepływie żółci do dwunastnicy. Zewnętrznie stosuje się napar z kwiatów chabru w postaci przymoczek w zapaleniu brzegów powiek oraz spojówek, a również w nadwrażliwości na intensywne promieniowanie słoneczne oraz promieniowanie z ekranów telewizyjnych i monitorów komputerowych. Ponadto do zmywania owłosionej skóry głowy w łupieżu i grzybicy.
Przetwory z chabru
FlosLek Żel ze świetlikiem – świetlik i CHABER BŁAWATEK do powiek i pod oczy 10 g
Żel ŚWIETLIK + CHABER przeznaczony jest do pielęgnacji wrażliwych oczu. Zawiera wyciągi roślinne o działaniu kojącym, zmniejszającym uczucie zmęczenia oczu, ich nadwrażliwości na światło oraz łzawienie. ŚWIETLIK + CHABER jest polecany do stosowania osobom pracującym z komputerem, prowadzącym przez długi czas samochód, oglądającym telewizję, czytającym czy też korzystającym z kąpieli słonecznych. Preparat łagodzi stany zapalne, usuwa ślady zmęczenia i obrzęki. Działa regenerująco i relaksująco…więcej
Napar z chabru – jedną łyżkę kwiatów zalać jedną szklanką wrzącej wody i naparzać 15 min pod przykryciem. Odstawić na 15 min i przecedzić. Pić dwa razy dziennie po 1/2 szklanki między posiłkami jako środek moczopędny w chorobach zapalnych nerek. Ten sam napar można stosować zewnętrznie do przymoczek na oczy i do zmywania głowy.
Napar oczny – mieszamy cztery łyżki kwiatów chabru, trzy łyżki ziela świetlika i dwie łyżki kwiatów rumianku. Zalać 2 łyżki mieszanki jedną szklanką wrzącej wody i naparzać pod przykryciem 15 min. Odstawić na 15 min i przecedzić. Przykładać ciepłe przymoczki na oczy w stanach zapalnych wielokrotnie w ciągu dnia.
Zioła moczopędne ? mieszamy po 50 g kwiatów chabru i liści porzeczki czarnej oraz po 25 g kwiatów mniszka, kwiatów robinii akacjowej i ziela pięciornika gęsiego. Zalać 2 – 3 łyżki ziół 3.5 szklanki letniej wody. Ogrzewać do wrzenia i gotować powoli pod przykryciem 5 min. Odstawić na 10 min i przecedzić do termosu. Pić 2/3 – 1 szklankę 3 – 4 razy dziennie między posiłkami jako środek moczopędny w obrzękach oraz kamicy moczowej.
Okład na oczy – przy jęczmieniu, gradówce i chorobach oczu związanych z niedoborem witaminy A stosuje się okłady z następującego odwaru. Jedną łyżkę korzenia podróżnika zalać szklanką wody. Gotujemy na małym ogniu do 10 minut. Po zdjęciu z ognia dodajemy 1 łyżkę kwiatów bławatka. Odstawiamy do wystudzenia. Z tego naparu kilkakrotnie w ciągu dnia wykonujemy krótkie okłady.
Kaszubskie winko z modraków dla dzieci – w butelce umieszczamy rozwinięte główki kwiatów bławatka i zalewamy przestudzoną przegotowaną wodą. Butelkę umieszczamy na słonecznym parapecie na kilka dni. Gdy kwiaty zaczną się przebarwiać i puszczać kolor zawartość butelki przecedzamy. Dosładzamy cukrem lub miodem i dodajemy trochę soku z cytryny. Orzeźwiające winko podajemy dzieciom w ilości 1 szklanki dziennie w kilku porcjach.
Winko z płatków chabra – pół litra samych płatków bławatka zalewamy mocno osłodzoną przegotowaną wodą w ilości 3 – 4 litrów. Wystawiamy na działanie słońca na 5 do 8 dni. Otrzymany płyn pijemy 1 do 2 szklanek dziennie w kilku porcjach. Do winka można dodać nieco soku z cytryny.
Źródło:Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie – Aleksander Ożarowski i Wacław Jaroniewski
Słynne leki zielarzy ludowych – Zbigniew Przybylak
Ten artykuł znaleziono w wyszukiwarce Google m.in. poprzez poniższe frazy kluczowe:
- chaber blawatek
- chaber blawatek surowiec
- chaber przetwory
- chaber winko dla dzieci
- ziele chabra
- bławatek nalewki
- chaber nalewka
- chaber przetwory z kwiatów
- chaber swansona
- kwiat chabru
