Bylica boże drzewko – Artemisia abrotanum L
Bylica boże drzewko zaliczane jest do krzewów z rodziny Złożonych, i rośnie w stanie naturalnym w Azji Mniejszej i Europie Południowej. W naszym kraju spotkać ją można zdziczałą na przychaciach. Bywa również sadzona w parkach na grzędach roślin bylinowych i na obwódkach kwietników, a niekiedy hodowana na cele farmaceutyczne na plantacjach. Ziele dorasta do 1.5 metra wysokości. Roślina posiada pędy proste, rozgałęzione, starsze zbrunatniałe, liście sinozielone, od spodu szaro owłosione, dolne podwójnie pierzaste, z równowąskimi odcinkami, górne pojedynczo pierzaste, trójdzielne i nie podzielone, równowąskie.
Kwiaty ma drobne, żółte, zebrane w koszyczki zwisające, niemal kuliste. Całą roślinę cechuje mocny, charakterystyczny zapach. Do leczenia zbieramy w lipcu lub sierpniu zakwitające szczyty pędów i suszymy w suszarniach naturalnych w miejscach zacienionych i przewiewnych lub suszarniach ogrzewanych w temperaturze do 35°. Surowcem jest ziele bylicy bożego drzewka – Herba Abrotani.
W zielu wyodrębniono pochodne hydroksykumarynowe (np. izofraksydynę, skopoletynę, umbeliferon, herniarynę i eskuletynę), alkaloid abrotynę(około 2%) o działaniu przeciwgorączkowym, flawonoidy (np. rutynęi artemisetynę), do 6% garbników pirokatechinowych, do 2,25% olejku eterycznego, kwasy organiczne, kwasy wielofenolowe (np. kwas kawowy i kwas chlorogenowy), związek goryczowy i około 8,5% soli mineralnych.
Przetwory ziela bylicy bożego drzewka pobudzają zauważalnie czynność żółciotwórczą wątroby dzięki izofraksydynie. Zaś znajdujące się w zielu flawonoidy działają żółciopędnie, ponieważ rozkurczają mięśnie gładkie dróg żółciowych i jednocześnie ułatwiają przepływ żółci do dwunastnicy. Z kolei gorycze, znajdujące się w zielu bożego drzewka, poprawiają na drodze odruchowej wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego, przez co ułatwiają trawienie i przyswajanie pokarmów, jak również wzmagają uczucie łaknienia. Ponadto po zastosowaniu doustnym działają przeciwzapalnie i słabo ściągająco w obrębie przewodu pokarmowego. Stosowane w odpowiednich dawkach likwidują glisty jelitowe i owsiki u dzieci. Przetwory z ziela bylicy bożego drzewka, używane w zalecanych dawkach, nie powodują odczynów szkodliwych dla zdrowia.
Napary z ziela bylicy bożego drzewka stosuje się zwykle w schorzeniach wątroby, połączonych z małym wydzielaniem żółci, jak również w zastoju żółci w pęcherzyku i drogach żółciowych, ponadto w stanach skurczowych dróg żółciowych. Napary służą również jako lek gorzki, pobudzający wydzielanie soków trawiennych w niedokwaśności, bólach brzucha, braku łaknienia i odbijaniu. Pomocniczo zaleca się je w stanach zapalnych błon śluzowych żołądka i jelit, mało nasilonej biegunce, drobnych krwawieniach z naczyń włosowatych przewodu pokarmowego oraz owrzodzeniu jelita grubego. Napar używa się również przeciw glistom i owsikom u dzieci.
Ziele bylicy bywa składnikiem wielu przetworów homeopatycznych, używanych w stanach zapalnych gruczołów chłonnych i błon śluzowych, stanach zapalnych jelita grubego, odmrożeniach I i II stopnia oraz w pierwszym okresie trądzika różowatego. Ziele bożego drzewka jest niezwykle cennym surowcem leczniczym, bardzo rzadko u nas stosowanym, który w pełni zasługuje na rozpowszechnienie.
Napar z bożego drzewka – Zalewamy jedną łyżkę rozdrobnionego ziela jedną szklanką wrzącej wody i naparzamy pod przykryciem 15 – 20 minut. Odstawiamy na10 minut i przecedzamy. Pijemy po ¼ – 1/3 szklanki 2 – 3 razy dziennie na pół godziny przed posiłkiem jako środek żółciotwórczy, żółciopędny, ułatwiający trawienie i przywracający apetyt. Napar ten można także używać zewnętrznie do płukania gardła i do okładów.
Nalewka z ziela bożego drzewka – 50 g ziela zalewamy 250 ml alkoholu 70°, otrzymanego po zmieszaniu równych ilości spirytusu 95° i wódki czystej 45°. Pozostawiamy w ciemnym miejscu na 2 tygodnie, co jakiś czas potrząsając słojem. Następnie przecedzamy. Ziele wyciskamy i łączymy oba płyny, następnie przesączamy. Nalewkę przechowujemy w butelce ze szkła ciemnego, ponieważ światło niszczy składniki lecznicze we wszystkich przetworach. Pijemy 15 – 30 kropli w kieliszku wody na pół godziny przed jedzeniem 3 razy dziennie jako lek żołądkowy, usprawniający trawienie lub po 40 kropli do 1/2 łyżeczki w kieliszku wody jako lek żółciotwórczy i przeciwskurczowy.
Zioła żółciopędne – Mieszamy po 50 g ziela bożego drzewka i kwiatów kocanki oraz po 25 g ziela drapacza lekarskiego, kwiatów lub ziela krwawnika, owoców kminku i rozdrobnionego kłącza tataraku. Zalewamy 1.5 łyżki ziół dwoma szklankami gorącej wody i gotujemy pod przykryciem 2 – 3 min. Odstawiamy na 10 minut i przecedzamy do termosu. Pijemy po pół szklanki 3 razy dziennie przed posiłkiem jako łagodny środek przeciwskurczowy, żółciopędny i przeciwzapalny na drogi żółciowe, pobudzający również wydzielanie soków trawiennych i usprawniający przyswajanie pokarmów.
Kąpiel wzmacniająca – Mieszamy po 25 g ziela bożego drzewka, ziela nostrzyka, kwiatów lipy i kwiatów lub ziela krwawnika. Wszystkie zioła zalewamy trzema litrami wrzącej wody i zostawiamy na 15 minut. Następnie przecedzamy do wanny. Odcedzone zioła umieszczamy w woreczku płóciennym, zawiązujemy i zanurzamy w wannie wypełnionej do 1/3 objętości wodą o temp. 38°C. Czas kąpieli 10 do 20 min. Stosujemy 1 – 2 razy w tygodniu. Kąpiel jest polecana rekonwalescentom po wirusowym zapaleniu wątroby i innych ciężkich chorobach, przede wszystkim ludziom w starszym wieku. Jest to kąpiel wzmacniająca i uspokajająca.
Źródło: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie – Aleksander Ożarowski i Wacław Jaroniewski
Ten artykuł znaleziono w wyszukiwarce Google m.in. poprzez poniższe frazy kluczowe:
- boże drzewko cola
- nalewka z bożego drzewka
- boże drzewko właściwości lecznicze
- Nalewka z drzewa bożego coli
