Utrapieniem obecnych czasów są choroby cywilizacyjne. Co prawda, nie są to schorzenia XX i XXI wieku, ponieważ dręczyły one już ludzkość od wieków, niemniej przeobraziły się one obecnie, jak niektórzy naukowcy uważają, niemal w epidemię. Mowa o chorobach układu sercowo – naczyniowego, nowotworowych, cukrzycy oraz otyłości. Schorzenia te mają ze sobą dużo wspólnego, można nawet sprowadzić je do jednego mianownika. Tworzy się bowiem błędne koło, które napędzają wymienione choroby. Powikłania ich są niebezpieczne dla zdrowia i życia, i niezwykle trudno je wykorzenić. W tym artykule omówiono cukrzycę.
Istota cukrzycy
Większość ludzi myśli, że cukrzyca powstaje z nadmiernego spożywania cukru pod różnymi postaciami. Zaprzestanie jedzenia cukru i słodkich produktów poskutkuje ustąpieniem choroby. Gdyby tak faktycznie było, nikt na świecie nie cierpiałby na cukrzycę i jej powikłania. W kraju na cukrzycę typu 2 choruje około dwóch milionów obywateli i liczba ta ciągle wzrasta. Drugie tyle nie ma pojęcia, że ma cukrzycę, ponieważ choroba ta, podobnie jak miażdżyca, nie boli. Częstość zachorowań na cukrzycę narasta wraz z wiekiem, a u osób powyżej 65 roku życia sięga nawet do 40%. Pierwsze oznaki cukrzycy są mało charakterystyczne, dlatego często cukrzyca jest diagnozowana zbyt późno, a przebieg jej jest podstępny i nieodwracalny.
Trzustka wytwarza 2 główne hormony: insulinę i glukagon które odpowiadają za regulację gospodarki węglowodanowej organizmu. Insulina jest napędem dla cukrów prostych i dzięki niej docierają one do komórek organizmu. Gdy jest jej niedobór lub brak, wtedy przyjmowane węglowodany nie są odpowiednio metabolizowane i tworzą tak zwane ciała ketonowe, które są groźne dla organizmu. Powstaje wtedy wiele groźnych stanów. Długotrwała nie leczona cukrzyca tworzy w całym organizmie spustoszenie i powoduje nieodwracalne powikłania, przede wszystkim naczyniowe. Gdy ilość cukru we krwi przekroczy 160 mgala. tzw. próg nerkowy, wtedy cukier wydalany jest przez nerki.
Cukrzyca typu 1 – insulinozależna
Na tą cukrzycę chorują głównie dzieci i ludzie młodzi, najczęściej przed 30 rokiem życia. Cukrzyca typu 1 to około 10 proc. wszystkich przypadków zachorowań cukrzycowych, a chorzy dla podtrzymania sprawności i życia muszą koniecznie stosować insulinę, najczęściej już do końca swoich dni.
Cukrzyca typu 2 – insulinoniezależna
Ten typ cukrzycy trapi osoby przede wszystkim po 40 roku życia i stanowi około 90 proc ogółu zachorowań na cukrzycę. Chorobę tę uważa się jako zespół metaboliczny, którego objawy zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy i jej powikłań. Nader często jest dziedziczona genetycznie, ale niemały wpływ mają tu także różne czynniki środowiskowe. Dominującą cechą tego typu cukrzycy jest insulinooporność, której towarzyszy zachowane, lecz zaburzone wywarzanie insuliny przez trzustkę. Ten rodzaj choroby bardzo często związany jest z otyłością, nadciśnieniem tętniczym ł zaburzeniami tłuszczów we krwi – zwiększenie stężenia trójglicerdów i zmniejszenie dobrego cholesterolu HDL w surowicy. U chorych na ten typ choroby stosuje się właściwą dietę i doustne leki przeciwcukrzycowe. Jednakże potrzeba przyjmowania insuliny może wystąpić w późniejszej fazie choroby i wynikać z postępującej insulinooporności i nieodpowiedniego do niej wydzielania insuliny przez komórki β wysepek trzustki. Nadto niekiedy chory przyjmuje zarówno tabletki, jak i insulinę w celu uzyskania najlepszego rezultatu leczniczego.
Cukrzyca ciężarnych
Ten charakterystyczny rodzaj cukrzycy występuje niekiedy podczas ciąży i ustępuje po porodzie. Występuje u 2 – 5% ciężarnych kobiet i uwidacznia się w drugiej połowie ciąży. Obejmuje jawną cukrzycę i nietolerancję glukozy, występuje po raz pierwszy podczas ciąży i jest spowodowany metabolicznym i hormonalnym wpływem ciąży na organizm matki. Wiąże się z większym prawdopodobieństwem wystąpienia w późniejszym okresie życia cukrzycy typu 2, co zostało potwierdzone u około połowy wcześniej chorujących. Pacjentka taka dostaje insulinę. Ciekawostką jest to, że dzieci kobiet chorych na cukrzycę rodzą się większe i ważą więcej od innych dzieci, których matki są zdrowe.
Leczenie diabetyka
Kuracja chorych na cukrzycę jest wielokierunkowa. Niezwykle istotne jest stosowanie niefarmakologicznych środków i metod:
l. Właściwe odżywianie – zachowanie odpowiednich proporcji między białkami, węglowodanami i tłuszczami. Trzy posiłki główne i dwa dodatkowe, dobieranie odpowiednich składników pokarmowych.
2. Aktywność fizyczna. W czasie ruchu spalane są węglowodany oraz tłuszcze i reguluje się zarówno poziom cukru jak i tłuszczów we krwi.
3. Ziołolecznictwo. Celem terapii ziołowych jest obniżanie poziomu cukru we krwi, usuwanie szkodliwych produktów metabolicznych oraz zapobieganie powikłaniom. Jeśli to nie pomaga uregulować poziomu cukru we krwi, przyjmuje się leki: tabletki i insulinę. Trzeba dokładnie przestrzegać godzin, ilości stosowanych leków, insuliny. Zwykle insulinę stosuje się 3 – 6 razy na dobę, przed jedzeniem, aby imitować naturalne, fizjologiczne wydzielanie insuliny przez trzustkę, tak jak to się odbywa u osób zdrowych.
Najczęstsze powikłania cukrzycy
Osoby cierpiące na cukrzycę wiedzą, że najgorsze w cukrzycy są jej powikłania. Cukrzyca to choroba całego organizmu, a nie tylko zbyt duża ilość cukru we krwi i nie wolno jej ignorować. Najczęściej powikłania dotykają takich narządów jak:
Oczy – powstaje retinopatia, zaćma, doprowadzając z biegiem czasu do ślepoty.
Nerki – powoli dochodzi do niesprawności nerek pod postacią nefropatii.
Mózg i krążenie – to choroba naczyniowo-mózgowa, występują zmiany w tkance mózgowej, zaburzenia ukrwienia mózgu.
Serce i układ krążenia, następuje: miażdżyca, choroba wieńcowa, zawał serca. U diabetyków występują one dużo szybciej niż u innych osób. U cukrzyka zawał serca może przebiegać bezbólowo.
Obwodowy układ nerwowy – powstaje neuropatia.
Kończyny dolne – może pojawić się stopa cukrzycowa, owrzodzenia, dolegliwości naczyń obwodowych. Trzeba więc systematycznie wykonywać badania oraz często kontaktować się z lekarzami specjalistami.
Dieta w cukrzycy
Dieta dla osoby chorej na cukrzycę powinna być:
• uboga w przetworzony cukier i pokarmy na bazie cukru
• uboga w tłuszcze nasycone, a bogata w nienasycone, najlepsza oliwa z oliwek na zimno
• bogata w błonnik, witaminy i minerały. Zapobiegają zaparciom, niedoborom oraz wielu schorzeniom
Dekalog żywieniowy cukrzyka
l. Jedz często, ale mniejsze porcje.
2. Pamiętaj o indeksie glikemicznym.
3. Staraj się stosować harmonogram posiłków.
4. Nie objadaj się, pozbądź się zbędnych kilogramów.
5. Spożywaj pełnoziarnisty lub razowy chleb, makaron z pełnej mąki i nie łuskany ryż.
6. Codziennie jedz dozwolone warzywa i owoce.
7. Zmniejsz spożywanie tłuszczów i alkoholu.
8. Bądź w ruchu, spalaj dostarczane kalorie.
9. Preferuj gotowanie na parze, zamiast smażenia.
10. Odchodź od posiłku z lekkim niedosytem.
Podział węglowodanów ze względu na szybkość wchłaniania:
Szybko wchłaniające się – w sposób szybki podnoszą poziom cukru we krwi. Chorzy na cukrzycę powinni wystrzegać się tych produktów i spożywać je umiarkowanie. Należ do nich: cukier, słodycze, czekolada, konfitury, ciasta, lody, napoje, soki owocowe, miód, dżemy, słodkie owoce, itp.
Umiarkowanie wchłaniające się – ich wchłanianie można określić jako pośrednio szybkie. Po spożyciu produktów z tej grupy poziom cukru we krwi podnosi się równomiernie. Do tej
grupy należą: produkty zbożowe, chleb, ryż, jarzyny, kasze, płatki, ziemniaki, owoce – banany, jabłka, gruszki, oliwki, poziomki, truskawki, ananasy, melony. W tej grupie znajdują się również produkty mleczne.
Wolno wchłaniające się – są bezpieczne i preferowane dla chorych na cukrzycę. Wchłaniają się najwolniej i poziom cukru we krwi podnoszą bardzo wolno. Do tej grupy produktów zaliczamy: warzywa np. marchew, seler, pomidory, ogórki, kalafior, pietruszka, sałata oraz pieczywo razowe, chleb gruboziarnisty, nie łuskany ryż i grube kasze.
Pokarmy dozwolone w cukrzycy
Pieczywo – bułka paryska, grahamka, pszenno razowe, chleb chrupki, pumpernikiel.
Makarony – zrobione z małą ilością jaj.
Mąka – pszenna, pytlowa, razowa, ziemniaczana, kukurydziana, ryżowa.
Kasza – jęczmienna, ryż, płatki owsiane, kasza manna, płatki kukurydziane, kasza gryczana.
Mleko – świeże, jogurt bez cukru, kefir, przetwory z mleka, odtłuszczone 0,5 proc. – 1,5 proc.
Sery – chude twarogowe, homogenizowane, topiony żółty ser w ograniczonych ilościach.
Jaja – l do 2 tygodniowo, żółtka ograniczać, jaja gotowane.
Mięso – chude, cielęcina, wołowina, chuda wieprzowina, kurczę, kura, perliczka, indyk.
Ryby – chude: dorsz, szczupak, pstrąg, karaś, leszcz, sandacz, gotowany lin
Wędliny – chuda szynka, polędwica, parówki chude.
Masło – świeże, w niewielkich ilościach.
Śmietana – z małą zawartością tłuszczu w ograniczonych ilościach. Korzystniej zastąpić ją jogurtem 0%.
Inne tłuszcze – masło roślinne: rozsądne ilości, oleje roślinne: sojowy, słonecznikowy, arachidowy, margaryna Benecol.
Ziemniaki – gotowane, pieczone w mundurkach, puree.
Warzywa i owoce – kalafior, kapusta, brukselka, pomidory, owoce jagodowe, cytrusowe, owoce dzikiej róży, jabłka, marchew, dynia, sałata zielona, fasola szparagowa, papryka, ogórki, rzodkiew, szczypior, seler, cebula, arbuz, wiśnie, w rozsądnych, niedużych ilościach.
Słodycze – krakersy bez cukru, herbatniki bez cukru.
Przyprawy – cynamon, goździki, skórka cytrynowa, pomarańczowa, sok z cytryny.
W diecie cukrzycowej trzeba wyjątkowo zwrócić uwagę na węglowodany, czyli cukry. Powinno się wykluczyć z diety węglowodany proste, które w sposób szybki wchłaniają się do krwi i bardzo szybko podnoszą poziom glukozy. Te niesprzyjające węglowodany znajdują się w produktach takich jak: cukier, dżemy, miód, marmolada, ciasta, słodycze, słodkie napoje, lody, pieczywo, makarony i ziemniaki.
Dobra rada
Korzystnie jest do każdego posiłku dodawać 1 lub 2 duże łyżki otrąb z owsa. Badania naukowe potwierdziły, że stosowanie glukozy razem z błonnikiem z owsa nie skutkuje drastycznym wzrostem poziomu cukru we krwi.
Indeks glikemiczny (IG)
Żywność o wysokim IG skutkuje wysokim poziomem cukru we krwi i utrzymywaniem się takiego stanu przez dłuższy czas. To zaś powoduje nieprawidłowości w pracy trzustki i powoduje otyłość, a ta dla cukrzyków może okazać się niebezpieczna. Mniejszy indeks glikemiczny posiadają produkty nieprzetworzone. Poza tym trzeba pamiętać, że IG produktów w ich naturalnej postaci jest dużo niższy niż w postaci przetworzonej. Produkty spożywcze sklasyfikowano nie tylko ze względu na ich kaloryczność, lecz również na wysokość indeksu glikemicznego (IG). Potrawy o niskim IG to potrawy zawierające do 55 IG, średnim od 55 do 70 IG, o wysokim zaś wszystkie te produkty, których indeks glikemiczny stanowi powyżej 70 IG.
Produkty o wysokim IG:
Piwo – 110 IG
Ziemniaki smażone – 95 IG
Kleik ryżowy – 90 IG
Miód – 87 IG
Prażona kukurydza – 85 IG
Marchew gotowana – 80 IG
Napoje gazowane – 70 IG
Ziemniaki gotowane – 70 IG
Rogalik – 70 IG
Produkty o średnim IG:
Ziemniaki w mundurkach – 651G
Chleb pełnoziarnisty – 65 IG
Buraki gotowane – 65 IG
Rodzynki – 65 IG
Dżem słodzony cukrem – 65 IG
Owsianka gotowana – 60 IG
Lody słodzone cukrem – 60 IG
Pizza – 60 IG
Spaghetti (ugotowane na miękko) – 55 IG
Brzoskwinie z puszki – 55 IG
Ryż basmati – 50 IG
Produkty o niskim IG:
Płatki śniadaniowe – 45 IG
Jogurt owocowy – 36 IG
Pieczywo chrupkie – 35 IG
Mleko odtłuszczone – 32 IG
Surowa marchewka – 30 IG
Twaróg odtłuszczony – 30 IG
Czekolada gorzka, powyżej 80% kakao – 20 IG
Cebula – 15 IG
Orzechy i migdały – 15 IG
Soja – 15 IG
Ogórki – 15 IG
Pomidory – 15 IG
Powinno się wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym. Istnieje reguła, że im produkt mniej przetworzony, tym ma mniejszy indeks glikemiczny. A więc zamiast np. gotowanej marchwi – surowa. Najbardziej polecane produkty białkowe to chude mięsa i ryby. Chudy nabiał oraz rośliny strączkowe, mimo relatywnie dużej zawartości białka, zawierają także węglowodany. Osobom chorym na cukrzycę zalecane są wszystkie warzywa oprócz ziemniaków, buraków oraz kukurydzy (maksymalnie 2 razy w tygodniu). Zaś oliwa z oliwek dodawana do potraw, orzechy oraz tłuste ryby to najbardziej wartościowe źródła tłuszczu w diecie. I pamiętajmy, że owoców nigdy nie jemy samodzielnie.
Ciekawostka
Okazuje się, że dieta z dużą zawartością witaminy C może obniżać ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. Najważniejszym źródłem witaminy C w diecie są warzywa i owoce. Aby utrzymać zdrowie, każdego dnia należy zjadać minimum 5 porcji warzyw i owoców.
Zioła w cukrzycy
Pomocne, szczególnie w stanach przedcukrzycowych oraz w lekkiej początkowej cukrzycy typu 2 są mieszanki ziołowe.
Mieszanka I według ks. A. Klinuszki
1. Korzeń mniszka lekarskiego
2. Korzeń kozłka
3. Liść borówki czernicy
4. Liść pokrzywy
5. Liść brzozy
6. Kwiat bzu czarnego
7. Liść szałwii
8. Ziele fiołka trójbarwnego
9. Owoc jałowca
10. Ziele rutwicy
11. Strąki fasoli
Przygotowujemy odwar z dwóch łyżek mieszanki na pół litra wody. Zalewamy wieczorem, a rano ogrzewamy na małym ogniu. Pijemy 3 razy dziennie po szklance na 20 minut przed jedzeniem. Po 30 dniach zmieniamy mieszankę na nr II.
Mieszanka II wg ks. A. Klinuszki
1. Ziele rutwicy
2. Owoc jałowca
3. Ziele przywrotnika
4. Kwiatostan lipy
5. Ziele poziomki
6. Liść mącznicy
7. Liść borówki czernicy
8. Ziele jemioły
9. Ziele dziurawca
10. Ziele tysiącznika
Przyrządzamy napar z dwóch łyżek mieszanki na pół litra wody. Zalewamy wieczorem, a rano ogrzewamy na małym ogniu, odstawiamy na 1 godz., następnie przecedzamy. Pijemy 3 razy dziennie po szklance na 20 minut przed jedzeniem.
Mieszanki przeciwcukrzycowe wg prof. A Ożarowskiego
Mieszanka nr 1
Liść orzecha włoskiego – 50 g
Liść borówki czernicy – 50 g
Ziele serdecznika – 25 g
Liść pokrzywy – 25 g
Zalewamy 1.5 łyżki ziół dwoma szklankami wrzącej wody i postawiamy na parze pod przykryciem na 20 min. Odstawiamy na 5 minut i przecedzamy. Pijemy w 2 – 3 porcjach w ciągu dnia między posiłkami.
Mieszanka nr 2
Ziele rutwicy – 30 g
Strąki fasoli – 30 g
Korzeń łopianu – 30 g
Liść borówki czarnej – 20 g
Kwiat mniszka lekarskiego – 20 g
Korzeń mniszka lekarskiego – 20 g
Korzeń lukrecji – 20 g
Owoc kopru włoskiego – 20 g
Zalewamy dwie łyżki mieszanki jedną szklanką ciepłej wody i gotujemy powoli pod przykryciem 3 min. Odstawiamy na 10 minut i przecedzamy do termosu. Pijemy trzy razy dziennie po jednej szklance odwaru między posiłkami w lekkich postaciach cukrzycy.
Diabetosan
Diabetosan to gotowa mieszanka ziołowa składająca się z ziela rutwicy, strąków fasoli, liścia borówki czernicy, liścia pokrzywy, liścia szałwii i korzenia mniszka. Zalewamy 2 – 3 łyżki ziół 2 – 3 szklankami gorącej wody i gotujemy łagodnie pod przykryciem 2 minuty. Odstawiamy na 10 minut i przecedzamy do termosu. Pijemy po 2/3 szklanki 2 – 3 razy dziennie między posiłkami w lekkich stanach cukrzycy za zgodą lekarza.
Źródło: Poradnik uzdrawiacza – Paweł Glugla
Książki i wydawnictwa o tematyce cukrzycy:
Cukrzyca w populacji wieku rozwojowego
Cukrzyca Praktyka lekarza rodzinnego
Ten artykuł znaleziono w wyszukiwarce Google m.in. poprzez poniższe frazy kluczowe:
- medycyna ludowa sposoby na cukrzyce
- cukrzyca b leczenie ludowe
- gotowe mieszanki przeciwcukrzycowe
- www doxsazyna obniza potencje medycyna
- gotowa mieszanka przeciwcukrzycowa
- zioła przeciwcukrzycowe
- medycyna naturalna przy cukrzycy
- medycyna naturalna w cukrzycy
- medycyna naturalna kielce leczenie cukrzycy
- medycyna naturalna cukrzyca typu2
